Blaaspijnsyndroom (BPS) = Interstitiële Cystitis (IC)
Wat is het blaaspijnsyndroom of Interstitiële Cystitis?
Het blaaspijsyndroom (BPS) is een pijnlijke, vaak chronische maar goedaardige aandoening van de urineblaas, die niet wordt veroorzaakt door bacteriën. Het gaat om een ontstekingsreactie van de blaaswand. Het lijkt heel sterk op een blaasontsteking, maar antibiotica helpen hier echter niet daar er geen bacteriële infectie aanwezig is. De medische term is Interstitiële Cystitis (IC).
Wat is de oorzaak van Blaaspijnsyndroom?
De oorzaak van deze aandoening is onduidelijk. Men neemt aan dat een defect ter hoogte van het blaasslijmvlies het mogelijk maakt voor bepaalde stoffen van de urine om een chronische irritatie te veroorzaken. Hierdoor rekt de blaaswand na verloop van tijd minder gemakkelijk uit en neemt de inhoud van de blaas af.
Wat zijn symptomen van Interstitiële Cystitis?
- Continue aandrang om te plassen
- Vaak plassen, ook ‘s nachts.
- Pijn in de onderbuik, typisch wanneer de blaas voller wordt, de pijn is vaak het ergst net voor of na het urineren. De pijn trekt soms ook naar de rug, liezen of de flanken.
- Bij vrouwen kan dit ook pijn geven in de vagina, de klachten verergeren vaak net voor de menstruatie.
- Bij mannen geeft dit soms ook pijn in de penis, testikels en scrotum.
Dit alles is niet altijd aanwezig. Soms ontstaan de klachten ineens zonder duidelijke aanleiding. Kenmerkend is verder het spontaan toe- of afnemen in de tijd.
Diagnose van blaaspijnsyndroom
Het stellen van de diagnose van een blaaspijnsyndroom is vaak niet eenvoudig. Allereerst dienen er een aantal onderzoeken plaats te vinden.
- Bij vrouwen is een vaginaal onderzoek nodig om te kijken of dat de klachten niet veroorzaakt worden door een probleem ter hoogte van de vagina of de urinebuis. Uit dit onderzoek kan bijvoorbeeld blijken dat de spanning thv de bekkenbodem te hoog ligt.
- De urine wordt onderzocht om een infectie door bacteriën uit te sluiten.
- Om de diagnose te bevestigen dient ook een visuele inspectie van de blaas plaats te vinden, dit door middel van een cystoscopie. Soms zijn er bij dit onderzoek rode vlekken zichtbaar. Vaak zijn er echter geen duidelijke afwijkingen te zien en is de cystoscopie zelfs normaal. Met dit onderzoek kan ook blaaskanker worden uitgesloten.
- Indien bovenstaande tests niet duidelijk zijn, besluit de behandelende arts soms om over te gaan tot nemen van een biopsie van de binnenzijde van de blaas. Hierbij worden stukjes weefsel weggenomen uit het blaasslijmvlies om microscopisch te worden onderzocht. Dit alles gebeurt tijdens een cystoscopie in de operatiekamer onder narcose. Deze biopsiename laat de arts toe om vast te stellen of dat er effectief een ontsteking aanwezig is, al dan niet met bacteriën. Blaaskanker kan worden uitgesloten.
Behandeling van Blaaspijnsyndroom
Na de diagnose kiest je arts in overleg met jou wat de beste oplossing voor je zou kunnen zijn. Mogelijke therapieën houden in:
- Dieet: het vermijden van zure en pikante voeding, koolzuurhoudende dranken en cafeïne kan helpen. Ook tomaten, chocolade, alcohol en artificiële zoetstoffen kunnen symptomen uitlokken of verergeren. Stoppen met roken heeft vaak een positief effect op de klachten.
- Oefeningen: het plassen op vaste tijdstippen of het gebruiken van relaxatieoefeningen om de intervallen tussen plasbeurten te verlengen kan zorgen voor beterschap. Hierin laat jij je best begeleiden door een gespecialiseerde bekkenbodemkinest(e).
- Medicatie: dit betreft pijnmedicatie, blaasontspanners en onstekingsremmers of andere. Door deze in te nemen wordt getracht om de blaas te ontspannen en de aandrang te verminderen. Tevens zijn er ook andere manieren van pijnbestrijding mogelijk zoals zenuwblokkades, acupunctuur etc.
Ter herstel van de beschermlaag/GAG laag van de blaas wordt ook gebruikt gemaakt van veenbesextracten in pilvorm en hoge dosissen D-mannose. Tevens Palmitoylethanolamide en Vitamine D3. Studies zijn lopende voor wat betreft het gebruik van Elmiron.
- Blaasspoelingen: producten hyaluronzuur en dergelijke houden de ontstekingsreacties tegen en/of herstellen de beschermende GAG laag van het blaasslijmvlies.
- Hydrodistentie met lasering, waarbij de blaas onder algemene verdoving maximaal wordt gevuld en uitgerokken. Hierna worden wondjes in de blaaswand met een laser dichtgeschroeid.
- Lasering van aangetaste zones in de blaas.
- Botox-injecties in het blaasslijmvlies: dit gebeurt onder narcose in het operatiekwartier of onder lokale anesthesie in de praktijk.
- Neuromodulatie: hierbij wordt ingewerkt op de bezenuwing van blaas en bekkenbodem, waardoor de plasdrang afneemt. Dit kan plaats vinden met een TENS toestel, waarbij gestimuleerd wordt met gebruik van een plakker thv de lage rug. Men kan de nervus tibialis posterior thv de hiel stimuleren door middel van een plakker of via naaldpunctie. Er kan ook worden gekozen voor het inplanten van een neurostimulator thv het bekken.
- PRP: plaatjesrijk plasma, kan als spoeling worden toegediend in de blaas via een dunne catheter. Dit is volledig pijnloos. De behandeling dient wel te worden onderhouden, waarbij de frequentie wordt gespreid in de tijd. PRP kan eveneens worden ingespoten thv de aangetaste zones van het blaasslijmvlies. Vooraf wordt lokale verdoving ingebracht in de blaas.
- In uitzonderlijke gevallen wanneer de blaascapaciteit (blaasinhoud) sterk verminderd is, de blaas ernstig beschadigd is en er van veel pijn sprake is, kan een operatie ter hoogte van de blaas zelf nodig zijn. De blaas kan worden vergroot met gebruik van een stuk darm of kan volledig worden verwijderd. In het laatste geval maakt de uroloog dan een urinestoma of een nieuwe blaas van een stuk van de darm.